Stworzenie kompletnej i zbilansowanej diety, dostosowanej do etapu życia i stopnia aktywności psa, wymaga znajomości blisko 40 różnych składników odżywczych oraz ilości niezbędnej do wzrostu, utrzymania funkcji życiowych, energii i odporności organizmu. Bardzo ważne jest zachowanie odpowiedniej równowagi składników odżywczych: zbyt duża ilość jednego może utrudniać przyswajanie innego. Właściciele psów muszą dbać o właściwe pożywienie, dostosowane do indywidualnych potrzeb, gwarantujące zdrowie i ochronę przed chorobami.
Szczenięta
Wiadomo, że w tym okresie życia właściwa dieta ma ogromne znaczenie dla każdego zwierzaka. Zapotrzebowanie energetyczne szczeniaka będzie znacznie większe niż psa dorosłego czy starszego. Szczenięta muszą więc otrzymywać karmę o innym bilansie składników odżywczych niż psy dorosłe. Inne będą przede wszystkim proporcje tłuszczy i protein, a także ilość minerałów, wapnia i fosforu.
Szczenięta szybko rosną, przyrasta ich tkanka mięśniowa i kostna. Dlatego trzeba stosować karmę przeznaczoną dla szczeniąt - uniknie się wtedy błędów żywieniowych.
Młode psy ras olbrzymich mają inne potrzeby żywieniowe niż psy ras małych. W przypadku tych pierwszych zbyt szybki wzrost może spowodować zbyt duże obciążenie dla rozwijającego się dopiero układu kostnego. Dlatego należy ograniczyć liczbę przyjmowanych przez nie kalorii. Trzeba stosować karmę zawierającą białko wyższej jakości i mniej tłuszczu. Nie wolno przekraczać zalecanych dziennych dawek karmy. Wielu producentów posiada w swej ofercie specjalne karmy dla szczeniąt ras małych i ras dużych. Jeśli żywimy szczeniaka taką karmą, to nie musimy już w żaden sposób uzupełniać diety, chyba, że lekarz weterynarii taką suplementację zaleci.
Dodawanie jeszcze czegoś do gotowej i kompletnej karmy może zmienić proporcje dostarczanych składników odżywczych i sprawić, że nie będą one wchłanianie w odpowiednich ilościach. Może mieć to negatywny wpływ na zdrowie psa.
Psy małych ras
Wydawałoby się, że dzienne zapotrzebowanie na energię u małych piesków jest o wiele mniejsze niż u psów ras dużych. Jest jednak inaczej. Małe psy mają szybszy metabolizm niż psy duże, a jednocześnie mają małe żołądki. Dlatego idealna dla nich karma będzie bardziej nasycona energetycznie. Wysoka koncentracja składników odżywczych pozwoli z kolei zmniejszyć objętościowo podawaną karmę.
Psy dorosłe
Okres dorosłości jest dłuższy lub krótszy, w zależności od rasy. Pies jest uważany za dorosłego od zakończenia procesu wzrostu do momentu, w którym procesy starzenia zaczynają negatywnie wpływać na organizm. Psy małych ras dorastają szybciej i mogą osiągnąć dorosłość już w wieku 6 miesięcy. Psy ras olbrzymich na pełny wzrost mogą potrzebować nawet dwóch lat.
Dieta ma zapewnić dorosłemu psu utrzymanie idealnej masy ciała. Dlatego należy dostosować ilość podawanej karmy do poziomu codziennej aktywności psa.
Karma zawierająca białko wysokiej jakości pomaga utrzymać odpowiednią odporność i masę mięśniową. Karma powinna być średnio nasycona energetycznie i wysoce przyswajalna. Niektóre psy mogą być wrażliwe na konkretne składniki karmy - w takim przypadku zwykle sprawdzają się karmy, które zawierają wysokiej jakości, łatwo przyswajalne węglowodany (np. ryż), białko zwierzęce i świeże tłuszcze. Psom wrażliwym na konkretne białka mogą odpowiadać karmy z zawartością innego białka np. łososia. Takie karmy są zwykle oznaczone jako „sensitive”.
Psy pracujące
Psy przebywające przez większość czasu na świeżym powietrzu lub mające wyższy od przeciętnego poziom aktywności (psy pracujące, psy wykorzystywane w sporcie) mają wyższe zapotrzebowanie energetyczne. Czasami podawanie większej ilości karmy nie wystarcza - psi żołądek może mieć zbyt małą pojemność lub pies może być zbyt zmęczony po całym dniu pracy, by zjeść tak dużą porcję jedzenia. W takich sytuacjach konieczne jest podawanie karmy o większym nasyceniu energetycznym, żeby pies mógł w mniejszej porcji otrzymać potrzebną dawkę energii. Energię najlepiej dostarczać w postaci tłuszczu, ponieważ tłuszcz ma więcej kalorii niż jakikolwiek inny składnik odżywczy. Źródło protein powinno być wysokiej jakości, żeby organizm mógł łatwo wykorzystać dostarczoną mu energię. Te wymagania najlepiej spełniają karmy typu „performance”, „active” itp.
Suki hodowlane
Suki wychowujące młode mają większe zapotrzebowanie na energię i podstawowe składniki odżywcze niż niepracujące dorosłe psy. W okresie ciąży to zapotrzebowanie początkowo wzrasta nieznacznie, by rosnąć stopniowo i osiągnąć pod koniec ciąży poziom o 60% wyższy od normalnego. W okresie karmienia szczeniąt zapotrzebowanie energetyczne suk może być nawet cztero- i pięciokrotnie wyższe.
Seniorzy
Po okresie dorosłości następuje stadium geriatryczne, które trwa aż do śmierci. U małych psów ta faza rozpoczyna się około 7.-8. roku życia, a u psów dużych i olbrzymich już około 5. roku życia. U psich seniorów dieta ma utrzymywać organizm w dobrym stanie i spowalniać proces degeneracji organów.
Organizm zmienia się z wiekiem, z czego wynika inne zapotrzebowanie energetyczne. Spadek masy mięśniowej (np. mięśni szkieletowych) powoduje mniejszą aktywność i sztywnienie stawów. Może też obniżyć odporność, a tym samym bardziej narażać organizm na infekcje i stres. Bardzo ważne jest więc utrzymanie masy mięśniowej starszego psa tak długo jak to możliwe. Trzeba zachęcać psich seniorów do ćwiczeń. Nie powinno się też zmniejszać ilości przyjmowanych przez nie protein.
Częstym problemem starszych zwierząt są gorzej funkcjonujące nerki. Białka wysokiej jakości wspomogą pracę nerek: będzie znacznie mniej niewykorzystanych odpadów, które powstają z rozpadu gorszej jakości protein (proteiny niskiej jakości są gorzej przyswajalne przez organizm i w trakcie rozpadu produkują znacznie więcej produktów ubocznych, niepotrzebnie obciążając nerki ich wydalaniem).
Starsze psy, które z racji wieku są mniej aktywne, mogą mieć tendencję do tycia. Dlatego dobrze jest obniżyć poziom tłuszczu w diecie, obniżając tym samym poziom energetycznego nasycenia pokarmu.
Kolejnym problemem starzejących się psów mogą być schorzenia dziąseł skutkujące wypadaniem zębów. Wiele dobrej jakości karm dla seniorów ma granulki, które są łatwe do przeżucia.
Sybilla Berwid-Wójtowicz
